Әңгіме Бәйтерек ауданына қарасты Петрово ауылында орын алып жатқан жағдай туралы. Бұл ауылда барлығы 12 үй қалған, онда негізінен зейнеткерлер тұрады, сондай-ақ көпбалалы бір отбасы бар. 2025 жылғы 2 ақпанда @umarovnews.kz редакциясы ауыл тұрғындарының билік тарапынан қараусыз қалғанын баяндаған репортаж жариялады: ауылда дәріхана да, дүкен де жоқ, ал жедел жәрдем келгенше тұрғындар қайтыс болып жатады. Ауыл маңында Рожковское кен орны орналасқан, оның игерілуі ауыл экологиясының нашарлауына әкелді деп есептейді тұрғындар. Олар тұрақты бас ауруларына, күкіртсутек иісіне, ал жұма күндері түнгі уақытта газ жағу салдарынан қызыл түске боялатын аспанға шағымданады.

Осы жарияланымнан кейін, ауыл тұрғындарының айтуынша, Бәйтерек ауданының әкімі Марат Токжанов ауылға келіп, жағдаймен танысып, тұрғындармен сөйлесті. Бірнеше күннен кейін, 10 ақпанда, ауыл көшелерінің бірінде жиналыс өтті, оған «Урал Ойл энд Газ» компаниясының өкілдері, экология департаментінің қызметкерлері және ауылдық округ әкімдігінің мамандары қатысты. Алайда аудан әкімі мен санитарлық-эпидемиологиялық станция мамандары бұл жиналысқа келмеді.

Алғашқы сөзді «Урал Ойл энд Газ» ЖШС өкілдері алып, өз қызметтерінің қауіпсіз екенін және барлық экологиялық нормаларды сақтайтындарын мәлімдеді. Олардың негізгі тезистері:

1. Газ жағу күнделікті немесе ай сайын емес, тек техникалық жұмыстар (тазарту, жабдықты тексеру және т.б.) кезінде ғана белгіленген кесте бойынша жүргізіледі. Бұл процесс экология департаментімен келісілген, рұқсат жыл сайын жаңартылады. 2024 жылы рұқсат етілген көлемнің тек 3%-ы ғана пайдаланылды.
2. Компания эмиссия бойынша есеп жүргізеді, ал биыл тұрғындардың көрсеткіштерді онлайн бақылай алуы үшін автоматтандырылған мониторинг жүйесін (АСМ) орнатуды жоспарлап отыр. Ауаның ластануы бойынша заңбұзушылықтар анықталған жоқ.
3. 2024 жылдың желтоқсанында тұрғындар қызыл түсті аспанды суретке түсірген кезде, жабдықтың бірі герметизациясын жоғалтқан, бірақ бұл апат емес, тек оқыс оқиға деп саналады (жабдық бұзылған жоқ, ал шығарындылар минималды болды).
4. Қазіргі уақытта Рожковское кен орнында 5 ұңғыма пайдаланылуда, 2027 жылы тағы 3-уі іске қосылады (жалпы 8 болады). Жаңа ұңғымаларды бұрғылау 2031-2032 жылдары жоспарлануы мүмкін, бірақ түпкілікті шешім қабылданған жоқ. Бастапқы 15 ұңғымаға арналған жоспар қайта қаралған – мұндай көлемде бұрғылау тиімсіз деп танылды.

Компания өкілдерінің түсініктемелеріне жауап ретінде Петрово ауылының тұрғындары компания жергілікті билікке аударатын өтемақы сомасы туралы сұрады.

Бұған жауап ретінде «Урал Ойл энд Газ» өкілдері 2023 жылға дейін барлық төлемдерді БҚО әкімдігіне аударғандарын, ал 2023 жылдан бастап қаражат Бәйтерек ауданы әкімдігіне жіберілетінін айтты.

- Жазбаша түрде өтініш жасаңыз – ақпаратты береміз. Бұл – ашық ақпарат, - деп уәде берді компания өкілдері.

Осы сөздерден кейін тұрғындар бірден өтемақы сомасын жариялауды талап еткен ұжымдық хат жазды. Алайда үш апта өткен соң, 2025 жылғы 4 наурызда ауыл тұрғындары «Урал Ойл энд Газ» компаниясының бас директоры Аман Имандосов қол қойған жауап хатын алды. Онда былай делінген:

«Құрметті Петрово ауылының тұрғындары! «Урал Ойл энд Газ» ЖШС (бұдан әрі - Серіктестік) сіздердің өтініштеріңізді қарап, келесіні хабарлайды. Рожковское кен орны құрылыс және іске қосу-реттеу жұмыстары кезеңінде. 2015 жылғы 2 сәуірде Серіктестік пен Қазақстан Республикасының Энергетика министрлігі арасында жасалған Рожковское кен орнында газ және конденсат өндіру туралы Келісімшартқа сәйкес, Серіктестік жыл сайын Батыс Қазақстан облысының жергілікті атқарушы органының бюджетіне өңірдің әлеуметтік-экономикалық дамуы мен инфрақұрылымын жақсарту мақсатында аударымдар жасайды. Алайда, Келісімшарт ережелерінде қандай да бір қосымша өтемақы төлемдері қарастырылмаған. Осыған байланысты және Петрово ауылы Серіктестіктің өндірістік объектілерінің санитарлық-қорғау аймағынан тыс орналасқанын ескере отырып, сіздердің өтініштеріңізді мәні бойынша қарастыру мүмкін емес».

Umarovnews.kz редакциясы бірнеше жылдан бері Бәйтерек ауданы әкімдігі алатын қаржы сомалары туралы ақпарат беруін талап етіп, БҚО әкімі Нариман Турегалиевтің атына ресми сұраныс жолдады.

Талғат Омар