Нариман Рагуфтың өліміне қатысты сотталушы Ержан Қадырбаевтың адвокаттары журналистерді әкесінің ұстанымына байланысты біржақты деп айыптаса, анасы ұлының қылмыс орнында болғаны үшін ғана кінәлі екенін айтты.

12 сәуірде Нариман Рагуфтың өліміне қатысты іс бойынша сотталушылардың бірі Ержан Қадырбаев пен оның анасының адвокаттары сот залында сөз сөйледі. Қадырбаевтың қорғаушылары өз сөзінде бұл іске қоғамдық наразылық пен қызығушылық журналистердің барлық жерде сотталушы судьяның баласы деп жазып, бірақ Нариман Рагуфтың өлімінің себебін әдейі атамауынан туындағанын атап өтті. Гипотермия» және марқұмның досы әрі басты куәгер Дархан Майемиров Нариманнан «Самал» ықшамауданындағы көпірдің жанынан шығып, 4 шақырым жүріп, 3-4 сағаттан кейін ғана оралғанын көрсетпейді.

Алғашқы болып сөз алған Ержан Қадырбаевтың адвокаты Гүлдерай Ғазизова. Ол өз тарапы тағылған айыпты қабылдамайтынын, бұл істің резонанс қоғамда агрессияға алып келгенін айтты.

– Егер ол судьяның баласы болмаса, мұндай резонанс болмас еді. Мұндай қылмыстар өте көп, бірақ бұл жерде бәрі: «Судьяның баласы» деп жазады, бірақ неге екені белгісіз, журналистер марқұмның гипотермиядан қайтыс болғанын, оны сол жерде (Самал ықшам ауданында) қалдырғанын жазбайды. Дархан Майемиров», – дейді адвокат Ғазизова.

Қорғаушы тергеу барысында марқұмның денесі эксгумацияланғанын және сараптама Нариман Рагуфтың гипотермиядан қайтыс болғанын тағы да көрсеткенін атап өтті. Содан кейін Ғазизованың адвокаты оның қорғаушысы көлікті сол түні ғана жүргізгенін және ешқандай пышақ көрмегенін айта бастады.

– Майемиров көліктен түспегенін айтты. Біздің ойымызша, олар (сотталушылар – автордың ескертпесі) ешкімді ұрлап әкеткен жоқ, пышақпен қорқытқан жоқ – бәрі өздігінен болған. Олар мас күйінде көлікке өздері отырған. Нариман Рагуфтың телефоны қалтасында қалды, ал Майемировтің телефоны кафеде 2 жума болған.

Сонда Нариман неге хабарласпады? Неліктен Дархан Майемиров кетіп, бір жерде 3 сағат ұйықтап қалды, неге бірден полиция шақырмады? Камерада Қадырбаевтың телефонмен сөйлесіп тұрғаны көрінеді, ол ешкімді ұрмаған», - деді адвокат.

Адвокат Ғазизованың сөзінің 35-минутында марқұм Нариманның ағасы Армат Майемиров шыдай алмады. Әлгі адам орнынан тұрып: «Ұрып ұрып, өлгенше сабағасың тастап кетсе!?…мен моргқа кіргенде не көрдім!? Басын томен салып отыр анау…»

Марқұмның ағасы шыққаннан кейін Ғазизованың адвокаты сотқа сөз сөйлеп, оның қорғауындағы азаматтың кінәсіз екенін және оның бір жыл бойы түрмеде отырғанын айтты.

«Мен сізден оны ақтауыңызды сұраймын, оның өмірі сіздің қолыңызда», - деді адвокат.

Ғазизованың әріптесі, адвокат Руслан Шағатаев өз сөзінде журналистерді осы іс бойынша фактілерді бұрмалағаны үшін сынап, қоғамда бұл істі «Сәтбаев пен Қадырбаевтың ісі» деп атамайтынын, бірақ олар: «Сәтбаев пен Қадырбаевтың ісі» деп атайтынын айтты. Судьяның баласы».

– Тек: «Судьяның баласының ісі» деп айту керек, бірден наразылық туды, мұның бәрі, әрине, 2023 жылдың наурызында бұл туралы жазған БАҚ-тың арқасында жасалып жатыр. Қадырбаевтың қамауға алынуының себебі. Бұл оның төренің баласы екендігінің өзі еді. Мен сенімдімін, құрметті сот, егер ол (Қадырбаев – автордың ескертпесі) басқа адамның, кіші шенеуніктің немесе қарапайым саудагердің, кәсіпкердің ұлы болса, біздің осы жерде, дәл осы сотта болуымыз екіталай еді. заңгерлер екі есе аз болар еді.

Ал БАҚ-та жарияланымдар мүлде болмас еді, өйткені, менің ойымша, қалада қылмыс аз емес, адам өлтіру апта сайын орын алады, бірақ сонымен бірге журналистер тарапынан бұл кісі өлтірулерге онша көңіл бөлінбейді. Әрине, мен журналистердің құқығын дауламаймын – олардың бұған құқығы бар, бірақ журналист нақты қылмыстық іс туралы ақпарат берсе, оның іс материалдарын бұрмалауға құқығы жоқ. Мені ең қатты алаңдататыны – әлеуметтік желідегі журналистер көп нәрсені айтпайды, сондықтан әлі күнге дейін пікірде: «99-бап неге айыпталмайды? (адвокат «Кісі өлтіру» деген мақаланы білдіреді – автордың ескертпесі)», «Қасақана кісі өлтіру қайда?», сонымен бірге журналистер ештеңе жазбайды, неге «99-бап» жоқ. Олар әу бастан: «өлді, өлтірді, өлтірді», «бірі төренің баласы» деп жазып, әлі күнге дейін жазып жүр. Нариман Рагуфтың өліміне гипотермия себеп болғаны туралы іс сотқа дейін бір ауыз сөз жоқ, және менің ойымша, бұл адамдар күдіктінің әкесі Қадырбаевтың арқасында «қасақана кісі өлтіру» деп күдіктенуі үшін бұл әдейі жасалды деп ойлаймын. ” жойылды. Бұл жағдай тергеуге де, прокуратураға да қысым көрсету үшін арнайы жасалған, бұл қысым сізге әсер ете ме деп қорқамын», - деді адвокат Шағатаев.

- Сонымен қатар, олар ешқашан әлеуметтік желілерде Маемировтің ұқыпсыз әрекеті, оның түсініксіз әрекеттері Рагуфтың өліміне де себеп болды деп жазбайды.

Бұл туралы да ешкім жазбайды, бүгін мақала шықты, бүгінгі сот талқылауынан кейін журналист: «Жәбірленуші Майемиров көмекке жүгірді, біраз уақыттан кейін ол туыстарымен оралды, ал Рагуф қайтыс болды» деп жазады. Шындығында олай болған жоқ, бұл журналист іс жүзінде бірде-бір сот отырысын жіберген жоқ, іс бойынша барлық куәгерлерден, жәбірленушілерден, сотталушылардан жауап алудың куәсі болды. Бұл сіздің шешіміңізге әсер етеді деп қорқамыз», - деді адвокат судьяға.

– Екіншіден, марқұм Нариманның анасының сөзін мұқият тыңдадым, мен де көңіл айтамын, қабылдай ма, жоқ па, білмеймін, көңіл-күйіңізді, жағдайыңызды жақсы түсінемін.

Мен сізді түсінемін, ұлыңыздың өліміне неге Қадырбаев пен Сәтбаев кінәлі деп ойлайсыз, барлығын заңның қатаңдығымен жасауды талап етесіз, бірақ сіз, адвокатыңыз неге бастамағаныңызды түсінбеймін. жәбірленуші Майемировқа қатысты қылмыстық іс қозғау туралы іс қозғалса, Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексінің «Қауіпті жағдайда қалдыру» 119-бабы бар, бұл мәселе неге мүлде қозғалмады? Бұл мәселеге объективті қарасақ, ұлыңыздың қайтыс болуының үш себебі бар. Біріншіден, ол шынымен ішкен, мен оны жамандамаймын, бірақ сараптама оның орташа мас болу дәрежесін растағанын растады. Жас екенін ескерсек, сол күні тамақты аз жеген, ішімдік оның ағзасына қатты әсер еткен болуы мүмкін.

Екіншіден, Сәтбаев пен Қадырбаевтың әрекетінің өзіндік себебі бар, оларды бір нүктеден екінші жерге әкелді, зорлық-зомбылыққа ұшырады – мен келісемін. Ал үшінші нүкте, оны сонда кім қалдырды? Иә, келісемін, Қадырбаев пен Сәтбаев оларды аспалы көпірдің қасында қалдырды, бірақ екеуі тірі болды. Майемировты да ұрып-соққан болуы мүмкін, бірақ ол Октябрьское ауылынан Жамбыл ауылына дейін шопанның ең алыс нүктесіне дейін төрт шақырымды жаяу жүріп өтті. Ол Октябрьское ауылындағы барлық үйлерді аралап шықты, кез келген үйді қағып, телефон соғуы мүмкін еді, бірақ ол мұны істемеді, ол жай ғана қашып кетті, оның неден қашқаны және кімнен қашқаны белгісіз. Жарайды, жарайды, бірақ Айтқалиевке (қойшы – автордың ескертпесі) айта алады, біз одан: «Майемиров полиция, жедел жәрдем шақыруыңды өтінді ме?» деп сұрадық. жоқ, бұл болған жоқ. Және ол мұны өзі жасаған жоқ. Майемировтың да сот отырысында отыруы керек деген пікіріңізбен келісемін, бірақ «Әдейі жалған айғақ бергені үшін» емес (сол күні түскі астан бұрын марқұмның анасы Назгүл Махмудова Дархан Майемировке оның да отыруы керектігін айтты. сотта - автордың ескертпесі .) және Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексінің 119-бабы бойынша «Қауіпті жағдайда қалдыру». - Бұл жерде жалған айғақ жоқ, шынында Майемиров бастапқы айғақтар бере отырып, Қадырбаев оны ұрды деп қателесуі мүмкін.

Ол көліктен құлап кеткеннен кейін оның жанында жатқан, оның қасында Қадырбаев тұрғаны есіне түсіп, оны тепкен сол сияқты көрінген. Ол Сәтбаевты арт жағынан көрмей, бейнежазбаны көрсеткенде: «Иә, Қадырбаев мені ұрмаған екен», – деді. Өйткені, қылмыстық істі қозғау мәселесін тергеуші де, прокуратура да қозғай алады. Ол сотта берген айғағын өзгертті, бірақ әлеуметтік желіде сотта берген айғағын өзгертті деп жазып жатыр. Шындығында олай емес, ол бұған дейін де – наурыз-сәуір айларында өз куәлігін өзгерткен. Ол видеоға түсірілген. Қадырбаевпен тағы да бетпе-бет келдік. Прокуратура Майемиров жалған куәлік беріп жатыр деп сенсе, неге үнсіз қалды? Олар бұл туралы үндемейді. Олар ештеңе істемеді. Ал бұл іс Майемировтің әрекетіне құқықтық баға бермей-ақ келіп жетті. Сондықтан мен айыпталушыларды Қадырбаевтың әрекетсіздігі мен Сәтбаевтың белгілі бір әрекеттері үшін жауапкершіліктен босатпаймын, әрине, бірақ олардың әрекеті мен сіздің ұлыңыз – Нариман Рагуфтың өлімі арасындағы себеп-салдарлық байланыс, біздің ойымызша, бұл емес. сонда», - деді Руслан Шағатаев. – Иә, әкеліп соқты, бірақ Майемиров қашып кетпегенде ол тірі қалуы мүмкін еді. Егер Маемиров мүлде болмағанда, олар оны аспалы көпірдің жанына тастап кеткен болар еді, мен бұл істі қолға алмас едім және мұнда тұрмас едім.

Содан кейін адвокат айыптың «Адам ұрлау» және «Бұзақылық» баптары бір-біріне қайшы келетінін айтты. «Адам ұрлау» – алдын ала дайындалған қасақана қылмыс, ал «Бұзақылық» – керісінше, қоғамдық тәртіпті бұзатын себепсіз әрекет. - Прокуратура Сәтбаев пен Қадырбаев адамдарды пышақпен ұрлауды көздеп отыр деп жазады, олардың Рагуф пен Майемировты пышақпен ұрлағанын қайдан көрдік? Шындығында бұлай болған жоқ. Майемиров тікелей былай дейді: «Біз өз еркімізбен отырдық. Пышақ болған жоқ». Пышақ, оның ойынша, олар мен Сәтбаев арасында көлікте жанжал басталған кезде пайда болған. Бірақ ұрлау кезінде олар көлікке отырғанда пышақ болмаған. Соған қарамастан, прокуратура айыптау актінде бұл туралы жазады, бұл заңды ма? Екіншіден, прокуратураның жазуынша, аспалы көпірдің жанында Сәтбаев пен Қадырбаев оларды көліктен шығарып алып, дене жарақатын салу мақсатында соққыға жыққан. Бұл да сот тергеуі кезінде алынған айғақтарға негізделмеген. Майемиров жәбірленуші, ол да бұл іс бойынша басты куәгер: «Қадірбаев көліктен түспеді» дейді. Онымен тек Сәтбаев қана сөйлесті. Прокуратура неге бұл туралы жазбайды, ол неге негізделген? Әрі қарай. Нәтижесінде, Рагуф әлсіреп, орнынан қозғалып, өмірін сақтап қалуға шамасы келмей, Сәтбаев пен Қадырбаевтың қылмыстық әрекеттері нәтижесінде алған жарақаттарынан оқиға орнында қайтыс болды - бұл да дұрыс емес. Ол алған жарақатынан өлген жоқ, ол жай ұйықтап кеткендіктен қайтыс болды, мүмкін, алкоголь және алған жарақаттары оны шаршатып, қозғала алмай қалды. Бірақ оны мына қараңғы жерде, өзен жағасында қалдырған кім? Майемиров қалдырған. Біздің ойымызша, ол досын тастап кеткен. Соған қарамастан, прокуратура бұл туралы айыптау қортындысында бір ауыз сөз де жазбайды және мен Майемиров қылмыстық жауапкершіліктен заңсыз босатылған деп есептеймін. Мен әрқашан өзіме: «Неге бұлай болды?» Деп сұрадым. Бұл Қадырбаев пен Сәтбаевтың жағдайын жұмсартпау үшін жасалды, өйткені егер Майемиров 119-бап («Қауіпті жағдайда қалдыру») бойынша сот отырысында отырса, бұл Сәтбаевтың да, Қадырбаевтың да жағдайын күрт жұмсартқан болар еді. Сотталушылардың әрекеті мен Нариманның өлімінің арасында себеп-салдарлық байланыс жоқ, сондықтан бұл біздің пікіріміз, құрметті сот, осыған байланысты Қадырбаевты екі бап бойынша ақтауды және қатардағы Батыс Қазақстан облысының прокуратурасына жәбірленуші Майемировке қатысты «119» бабы бойынша ЭРДР қылмыстық ісін қозғау және тіркеу туралы қаулы шығарылсын», - деп қорытындылады адвокат. Ең эмоционалды Ержан Қадырбаеваның анасы Алтынның сөзі болды. Ол өз сөзін марқұм Нариманның анасы Назгүл Махмудованың кешірім сөзімен бастады.

-Мен Назгүлден кешірім сұраймын. Мен оны көруге бардым, онымен сөйлестім. Мен кешірім сұрадым, өйткені ұлым сонда болды және ештеңе істемеді. Мен де анамын, түсіндім, Нариманның жерлеуінде болып, оның жағдайын көрдім. Олар интернетте ақша ұсынғанын жазады, бірақ олай болмады. Менің саған ешқандай шағымым жоқ, себебі балам сонда болды, мен мұны түсінемін. Неге тоқтамадың... Оның мұндай жағдайға бірінші рет тап болуы еді. Бірақ мен заңгерлермен келісемін және олардың интернетте неліктен: «Судьяның баласы адам өлтірді» деп жазып жатқанын түсінбеймін. Күйеуіммен 2016 жылы ажырасып, 4 баламен қалдық. Содан бері оларды өзім тәрбиелеп келемін. Ол мектепте оқып жүргенде мені ешқашан шақырмаған. Ғаламторда соттың баласы, жазасыз қалатынын біледі деп жазып жатыр. Маған көмектесу үшін 14 жасынан бастап қосалқы бөлшектер дүкенінде жүк тиеуші болып жұмыс істеді. «Ол бұзылған бала емес», - деді Алтын Қадырбаева. Әйел өз сөзінде Батыс Қазақстан облысының прокуратурасына 6 рет барғанын, сәуір айынан бастап, маусым айының ортасында ғана облыс прокурорының орынбасарымен кездесе алғанын айтты. Алтын Қадырбаева облыс прокуроры орынбасарының сөзін келтірді: «Бұл судьяның баласы, өз ісін шешсін. Бұл бізге қатысы жоқ». Ол (прокурордың орынбасары – автордың ескертпесі) маған: «Балаңыз ұрмағанын білемін, бірақ қолымнан ештеңе келмейді, менің отбасым бар, сот шешсін» деді.

- 8 және 12 жыл не үшін? Бейнежазбада Дархан Майемиров олардың көлікке өздері отырғанын, оларды ешкім пышақпен қорқытпағанын айтты. Мамыр айында эксгумация алдында прокуратура маған «106-бапты» (бастапқыда іс «Денсаулыққа қасақана ауыр зиян келтіру» бабы бойынша тергелді - автордың ескертуі) алып тастап, оған «125-бап» қосылатынын айтты. онда мақала әсіресе маңызды болар еді. Әкесінің судья болғанына менің балам ғана кінәлі ме? Осыдан кейін қалай тыныш ұйықтауға болады? Сіз өзіңіз осындай жүйені құрдыңыз, сіздің балаңыз немесе прокурордың баласы мұндай жағдайға түспейтініне кепілдік бар ма? – деп Қадырбаева прокурор Дина Ізтілеуоваға жүгінді.

Ол бірден журналистке бұрылды: «Неге бәрі «судьяның баласы адам өлтірді» деп жазады. Мұны кім жазған болса, Алладан қайтаруын тікелей сұраймын. Адал әрі әділ жазуымыз керек, сот барысында олар бәрінің қалай болғанын бейнежазба көрсетті. Онда Ержанның біреуді ұрып жатқанын көрдіңіз бе? Ондай нәрсе жоқ. Сонда неге 8 жыл сұрап жатырсың? Бұл жас бала, мен Назгүл апаға ұлыңыздың гипотермиядан қайтыс болғанын айтпаймын, шарап бар, оның сонда болғанын білемін. Бірақ Ержан ештеңе істемеді. Жас жігіттердің өмірімен ойнап жүрсің! Мені ұрған да, қорқытқан да жоқ», – дейді Алтын Қадырбаева.

2024 жылдың 17 сәуірінде бұл іс бойынша сотта жауапкерлер соңғы сөзін айтады.

Талғат Омар